Nhập khẩu linh kiện bán dẫn về Việt Nam cho doanh nghiệp

Trong số các mặt hàng nhập khẩu này, linh kiện bán dẫn vẫn là một danh mục quan trọng. Những con chip nhỏ nhưng mạnh mẽ này thúc đẩy đổi mới trong mọi lĩnh vực, từ điện thoại thông minh, thiết bị y tế đến xe điện và tự động hóa công nghiệp. Với những tiến bộ không ngừng của Việt Nam trong chuỗi giá trị sản xuất điện tử và mục tiêu phát triển trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo và tự động hóa, nhu cầu về linh kiện bán dẫn dự kiến sẽ tiếp tục tăng trưởng.

Giá trị thị trường dự kiến vượt quá 31 tỷ USD vào năm 2027², như được nêu trong Vietnam Briefing, không phải là điều bất ngờ, khi ngành công nghiệp bán dẫn tại Việt Nam thu hút sự chú ý từ các nhà cung cấp và nhà đầu tư toàn cầu.

Sự quan tâm này một phần xuất phát từ thực tế rằng hầu hết các cơ sở liên quan đến chip tại Việt Nam đều do nước ngoài sở hữu. Không giống như các thị trường như Hàn Quốc và Đài Loan, nơi các gã khổng lồ nội địa như Samsung và TSMC thống trị, bối cảnh bán dẫn của Việt Nam vẫn còn cởi mở – phụ thuộc vào đầu tư trực tiếp nước ngoài và sẵn sàng cho sự tham gia toàn cầu hơn nữa.

Do đó, đối với các doanh nghiệp toàn cầu đang nhắm đến cơ hội trong chuỗi cung ứng điện tử của Việt Nam, đây không chỉ là một cơ hội lớn mà còn đòi hỏi sự hiểu biết kỹ lưỡng về các chi tiết của việc nhập khẩu linh kiện bán dẫn để duy trì tính cạnh tranh và tuân thủ quy định.

Điều gì đang thúc đẩy sự gia tăng nhập khẩu linh kiện bán dẫn vào Việt Nam?

Sự phát triển mạnh mẽ của ngành công nghiệp bán dẫn tại Việt Nam được thúc đẩy bởi sự kết hợp giữa chiến lược quy hoạch, các mối quan hệ đối tác nước ngoài và nhu cầu công nghiệp trong nước.

Theo Vietnam Briefing, thị trường bán dẫn của Việt Nam dự kiến sẽ tăng trưởng với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) là 11,6% từ năm 2023 đến 2027³. Động lực này được củng cố thêm nhờ Quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện Việt Nam – Hoa Kỳ được công bố vào tháng 9 năm 2023, khuyến khích các công ty bán dẫn toàn cầu mở rộng hoạt động tại Việt Nam.

Động lực chính thúc đẩy nhu cầu bán dẫn là thị trường xe điện (EV) đang bùng nổ của Việt Nam. Dẫn đầu bởi VinFast và cùng với các thương hiệu toàn cầu như BYD, Audi và Mercedes-Benz, ngành EV của Việt Nam đòi hỏi khối lượng chip ngày càng lớn cho các hệ thống quản lý pin, tự động hóa xe và hệ thống nguồn. Trên toàn cầu, doanh số xe điện tăng 35% so với cùng kỳ năm trước, và đến năm 2035⁴, xe điện được dự báo sẽ chiếm một nửa tổng doanh số bán ô tô – một xu hướng mà Việt Nam đang rõ ràng theo đuổi.

Ngoài ra, sự thúc đẩy của Việt Nam vào lĩnh vực sản xuất công nghệ cao đang làm gia tăng nhu cầu. Theo Tổng cục Thống kê, các ngành sản xuất và chế biến của Việt Nam ghi nhận mức tăng trưởng 6,98% trong quý đầu tiên của năm 2024⁵, được hỗ trợ bởi các trung tâm đổi mới sáng tạo. Những khu vực này đang trở thành điểm thu hút đầu tư cho các nhà máy thông minh, robot và tự động hóa – tất cả đều phụ thuộc lớn vào linh kiện bán dẫn.

Lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) cũng là một yếu tố đóng góp quan trọng. Công ty công nghệ trong nước FPT, hợp tác với Nvidia, đã công bố kế hoạch xây dựng một nhà máy AI trị giá 200 triệu USD⁶. Khi các chip AI trở nên thiết yếu cho học máy, điện toán biên và xử lý dữ liệu thời gian thực, nhu cầu về các linh kiện bán dẫn phức tạp dự kiến sẽ còn tăng mạnh hơn nữa.

Tuy nhiên, bất chấp những tham vọng và dự báo tăng trưởng, hạ tầng hiện tại của Việt Nam vẫn còn hạn chế. Hiện nay, cả nước có khoảng 50 công ty thiết kế chip và bảy cơ sở đóng gói và kiểm tra – tất cả đều do nước ngoài sở hữu – mà không có nhà máy sản xuất chip nào đang hoạt động⁷.

Do thiếu năng lực sản xuất nội địa và nhu cầu ngày càng tăng trong các lĩnh vực xe điện, AI và sản xuất công nghệ cao, việc nhập khẩu linh kiện bán dẫn vào Việt Nam không chỉ là kỳ vọng – mà là điều thiết yếu.

Những lô hàng nhập khẩu này đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy cả đổi mới trong nước và đầu tư nước ngoài trong bối cảnh ngành điện tử và bán dẫn của Việt Nam đang phát triển nhanh chóng.

Những quốc gia nào đang xuất khẩu linh kiện bán dẫn nhiều nhất sang Việt Nam

Nhu cầu ngày càng tăng về linh kiện bán dẫn tại Việt Nam đã dẫn đến dòng nhập khẩu mạnh mẽ, chủ yếu từ các cường quốc công nghệ khu vực và toàn cầu.

Theo OEC, Trung Quốc vẫn là nguồn nhập khẩu linh kiện bán dẫn lớn nhất của Việt Nam, đóng góp hơn 1,06 tỷ USD chỉ trong năm 2023⁸. Trung Quốc cũng thống trị nhập khẩu các sản phẩm điện tử và linh kiện nói chung, chiếm 32,3% tổng kim ngạch – đạt 31,54 tỷ USD tính đến tháng 11 năm 2024, tăng đáng kể 49% so với năm trước⁹.

Các quốc gia đóng góp trong năm 2023 bao gồm:

• Thái Lan – 510 triệu USD

• Malaysia – 380 triệu USD

• Hồng Kông – 268 triệu USD

• Singapore – 172 triệu USD

Các lô hàng nhập khẩu cho các loại linh kiện bán dẫn, bao gồm:

• Thiết bị nhạy sáng và quang điện

• Linh kiện bán dẫn LED

• Transistor công suất trên 1 watt

• Đi-ốt không nhạy sáng và tinh thể áp điện

• Linh kiện gắn kết và các bộ phận thay thế

Những linh kiện này là yếu tố cốt lõi trong hệ sinh thái sản xuất điện tử của Việt Nam, hỗ trợ sản xuất trong các lĩnh vực điện tử tiêu dùng, tự động hóa công nghiệp, hệ thống ô tô và ứng dụng trí tuệ nhân tạo.

Tài liệu cần thiết và tuân thủ quy định cho nhập khẩu linh kiện bán dẫn vào Việt Nam

Quy định nhập khẩu của Việt Nam cho phép cả doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài sở hữu giấy phép phù hợp tham gia vào các hoạt động xuất nhập khẩu trực tiếp. Theo các cam kết của WTO, Việt Nam cấp quyền cho các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài được nhập khẩu nguyên vật liệu và thiết bị – đặc biệt để thiết lập dây chuyền sản xuất phù hợp với giấy phép đầu tư của họ¹⁰.

Vì vậy, để nhập khẩu linh kiện bán dẫn vào Việt Nam, tối thiểu, các nhà nhập khẩu phải cung cấp các tài liệu¹¹ sau đây cho cơ quan hải quan Việt Nam:

• Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh

• Giấy chứng nhận đăng ký mã số kinh doanh nhập khẩu

Và tùy thuộc vào tính chất của lô hàng, các tài liệu bổ sung cũng có thể được yêu cầu, chẳng hạn như:

• Vận đơn

• Tờ khai hàng hóa nhập khẩu

• Giấy phép nhập khẩu (đối với các mặt hàng bị hạn chế)

• Chứng nhận xuất xứ

• Lệnh phát hành hàng hóa

• Hóa đơn thương mại

• Tờ khai hải quan nhập khẩu

• Báo cáo kiểm tra kỹ thuật

• Danh sách đóng gói

• Lệnh giao hàng (đặc biệt đối với hàng hóa đến qua cảng biển)

• Chứng nhận tiêu chuẩn kỹ thuật hoặc chứng nhận y tế

• Biên lai xử lý tại cảng

Doanh nghiệp cần đảm bảo rằng các tài liệu này được chuẩn bị chính xác và nộp đúng hạn để tránh chậm trễ trong quá trình thông quan hải quan. Ngoài ra, tất cả hàng hóa nhập khẩu đều phải trải qua kiểm tra về chất lượng, thông số kỹ thuật và khối lượng.

Việc không tuân thủ các giá trị khai báo hoặc thiếu tài liệu có thể dẫn đến phạt tiền, chậm trễ hoặc bị từ chối hàng hóa.

Hơn nữa, một số sản phẩm điện tử và linh kiện nhập khẩu, bao gồm một số linh kiện bán dẫn, có thể thuộc diện hệ thống cấp phép nhập khẩu tự động của Việt Nam. Các nhà nhập khẩu phải xin giấy phép từ Bộ Công Thương (MOIT) trước khi tiến hành thông quan hải quan¹².

Thuế nhập khẩu và thuế đối với linh kiện bán dẫn nhập khẩu vào Việt Nam

Như một phần của chiến lược quốc gia nhằm phát triển các ngành công nghệ cao, Chính phủ Việt Nam đã triển khai các ưu đãi tài chính mục tiêu để thu hút đầu tư vào lĩnh vực bán dẫn và đơn giản hóa quy trình nhập khẩu.

Trọng tâm của chiến lược này là chế độ thuế thu nhập doanh nghiệp (CIT) ưu đãi. Các dự án công nghệ cao, bao gồm đầu tư vào lĩnh vực bán dẫn, có thể được hưởng mức thuế CIT thấp nhất là 10%¹³, so với mức chuẩn 20% áp dụng cho hầu hết các doanh nghiệp¹⁴. Ngoài ra, các doanh nghiệp tham gia hoạt động nghiên cứu và phát triển (R&D) có thể được hưởng thêm các ưu đãi thuế, giúp giảm chi phí vận hành và khuyến khích đổi mới trong hệ sinh thái sản xuất công nghệ cao của Việt Nam.

Để bổ sung cho các ưu đãi thuế này, Việt Nam cung cấp miễn  thuế nhập khẩu cho một số loại hàng hóa¹⁵. Các dự án được công nhận theo chính sách khuyến khích đầu tư của Việt Nam có thể được miễn thuế nhập khẩu đối với máy móc, thiết bị và nguyên vật liệu dùng cho mục đích sản xuất. Điều này đặc biệt áp dụng cho các công ty đặt tại các khu kinh tế được chỉ định hoặc tham gia vào các ngành ưu tiên như bán dẫn, cơ sở hạ tầng hoặc dịch vụ xã hội.

Mạng lưới thương mại quốc tế mạnh mẽ của Việt Nam cũng hỗ trợ tiết kiệm chi phí thông qua hệ thống hiệp định thương mại tự do (FTA) rộng lớn.

Tính đến năm 2024, Việt Nam tham gia 17 hiệp định FTA đang có hiệu lực và hai hiệp định đang đàm phán¹⁶, bao gồm quan hệ thương mại với hơn 60 nền kinh tế toàn cầu. Các FTA quan trọng bao gồm Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Hiệp định Thương mại Tự do EU-Việt Nam (EVFTA), và Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam-Vương quốc Anh (UKVFTA). Những hiệp định này mang lại mức thuế giảm hoặc miễn hoàn toàn, cải thiện khả năng tiếp cận thị trường, và các quy tắc xuất xứ ưu đãi – tất cả đều giúp các nhà nhập khẩu linh kiện bán dẫn giảm thiểu thuế nhập khẩu đối với các hàng hóa đủ điều kiện.

Để tối ưu hóa vị thế thuế, các nhà nhập khẩu cần lập kế hoạch cẩn thận. Doanh nghiệp nên xác minh xem hàng hóa của mình có đủ điều kiện được miễn thuế theo các FTA liên quan hay không, đảm bảo phân loại linh kiện chính xác, và duy trì tài liệu xuất xứ đầy đủ để tận dụng tối đa lợi ích từ các hiệp định thương mại và chính sách ưu đãi của Việt Nam.

Tối ưu hóa nhập khẩu linh kiện bán dẫn

Việc nhập khẩu linh kiện bán dẫn vào Việt Nam đòi hỏi không chỉ kiến thức ngành mà còn cần sự lập kế hoạch tỉ mỉ, tuân thủ quy định và thực hiện mượt mà ở mọi khâu trong chuỗi cung ứng linh kiện điện tử. Từ việc nắm rõ bối cảnh logistics bán dẫn tại Việt Nam đến đảm bảo tài liệu phù hợp và tận dụng các hiệp định thương mại ưu đãi, các doanh nghiệp toàn cầu cần có một lộ trình rõ ràng để đảm bảo thâm nhập thị trường suôn sẻ và duy trì tăng trưởng.

Khi Việt Nam ngày càng khẳng định vai trò trong hệ sinh thái điện tử toàn cầu, nhu cầu về các đối tác đáng tin cậy trong vận chuyển quốc tế trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Dù bạn đang vận chuyển bộ vi xử lý, cảm biến hay mạch tích hợp, mỗi mắt xích trong mạng lưới logistics bán dẫn phải hoạt động với độ chính xác cao.

Đây chính là lĩnh vực mà DHL Express nổi bật. Với thành tựu đã được chứng minh trong vận chuyển đến Việt Nam và quản lý các hàng hóa giá trị cao, nhạy cảm với thời gian qua biên giới, DHL Express mang đến khả năng tiếp cận hơn 220 thị trường toàn cầu – được hỗ trợ bởi hệ thống theo dõi thời gian thực, hỗ trợ chủ động và chuyên môn đặc thù trong quản lý chuỗi cung ứng điện tử. Các dịch vụ logistics bán dẫn được thiết kế riêng của chúng tôi giúp bạn vượt qua những phức tạp tại biên giới và giao linh kiện một cách an toàn, nhanh chóng và tuân thủ quy định.

Hãy đơn giản hóa quy trình vận chuyển quốc tế và dẫn đầu trong thị trường điện tử phát triển nhanh. Mở tài khoản doanh nghiệp với  DHL Express Việt Nam ngay hôm nay để tăng tốc hoạt động của bạn với các giải pháp logistics xuyên biên giới thông minh hơn.